Pies

Pies domowy – udomowiona forma wilka szarego, ssaka drapieżnego z rodziny psowatych (Canidae), uznana przez niektórych za podgatunek wilka, a przez niektórych za odrębny gatunek opisywany pod synonimicznymi nazwami Canis lupus familiaris lub Canis familiaris. Od czasu jego udomowienia powstało wiele ras znacznie różniących się morfologią i cechami użytkowymi. Rasy pierwotne powstawały głównie w wyniku presji środowiskowej, a rasy współczesne uzyskano w wyniku doboru sztucznego.

Budowa i wygląd

Różnorodność ras psów, zarówno pod względem budowy jak i usposobienia, była obiektem badań m.in. grupy międzynarodowych naukowców z uniwersytetów Utah i brytyjskiego Waltham Center for Pet Nutrition, które należą do korporacji Mars, będącej producentem karmy dla psów. Otrzymane wyniki badań odkryły, że cechy fizyczne jak i charakterologiczne są zależne od genotypu. Badania koncentrowały się na wyszukiwaniu niewielkich różnic w materiale genetycznym, tak zwanych polimorfizmów pojedynczego nukleotydu.
W literaturze kynologicznej są przytaczane systemy identyfikacji ras, które mogą być oparte m.in. na kryteriach ich użytkowości lub na cechach wyglądu zewnętrznego. David Alderton (także Anna Maria Krämer) prezentuje podział ras psów ze względu na ich wzrost oraz masę ciała. Wymiary te, w zależności od rasy, wahają się od. ok. 25 cm do nawet ok. 1 metra wysokości w kłębie. Masa ciała psów jest rozpięta w granicach od 1 kg do ok. 100 kg. David Alderton wprowadza także ogólne rozróżnienie ras psów ze względu na:

• kształt głowy, gdzie wyróżnia trzy podstawowe kategorie:
  • psy okrągłogłowe, głównie zaliczane są tu rasy posiadające krótkie kufy (jak u rasy cavalier king charles spaniel)
  • psy długogłowe, z wydłużonymi kufami (np. whippet)
  • psy o kształcie głowy kwadratowym, o mocnych i krótkich szczękach (np. takich jak u bulmastifa)
• typ uszu, gdzie są wyszczególnione:
  • uszy długie (jak u rasy bloodhound)
  • uszy krótkie (terier czeski), do których zaliczane są uszy łamane, czyli charakterystycznie wywinięte do przodu, tak jak występuje to np. u foksteriera krótkowłosego lub u owczarka szkockiego długowłosego
  • uszy stojące (tego typu uszy występują np. u husky syberyjskiego)
• długość sierści, gdzie rasy psów są podzielone na trzy grupy:
  • psy długowłose
  • psy krótkowłose
  • psy szorstkowłose

Istnieją rasy, w których występują odmiany psów o wszystkich trzech wariantach długości szaty (np. wyżły niemieckie, jamnik), częściej jednak występuje któryś z wariantów w postaci dominującej (liczniejszej), preferowanej przez hodowców, na przykład z powodu lepszej użytkowości rasy o konkretnej długości włosa w określonych warunkach środowiskowych. Powyższy podział nie uwzględnia występowania ras psów całkowicie nieowłosionych (jak np. nagi pies peruwiański) lub częściowo owłosionych (jak np. chiński grzywacz).